Sigara Tüketimini Körükleyen Reklam Taktikleri

SİGARA TÜKETİMİNİ KÖRÜKLEYEN REKLAMLAR

1- Satış noktalarında yapılan ihlaller:
a) Market, büfe vs yerlerde sigara markasının yazısı kaldırılarak, o sigaranı alameti kullanılmak sureti ile reklam yapmaktadırlar. Marlboro Sigarası, beyaz üzerine kırmızı “M” harfine benzeyen “top roof” adını verdikleri, kırmızı alametini kullanmakta. Parliament Sigarası, degrade gece mavisi üzerine kendi markasının alametini kullanmakta.
Camel Sigarası ise Sarı kum tepesi üzerine lacivert zemin ve markanın alameti olan sarı deve konulmaktadır.
b) Vitrin camlarını çerçeveleyen ve cama yapıştırılan kuşaklar. Marlboro Sigarası kırmızı Beyaz şerit şeritler. Camel Sigarası, sarı lacivert şeritler ile reklamlarını yapmaktadırlar.
c) Dükkan içlerine veya dışlarına Marlboro Sigarası’nın alametlerinden biri olan Kovboy resimlerini koymaktadır. ( Son zamanlarda satış mağazalarında bu reklam panolarına rastlanmaktadır.) Camel Sigarası ise macera adamı şeklinde olan resimleri kullanmaktadır.
d) Sigara üreticilerinin alameti olan çeşitli çıkartmaları vitrinlere yapıştırmak sureti ile reklamlarını yapmaktalar.
e) Vitrine sigara paket veya kutuları konmak sureti ile reklam yapılmakta.
f) Sigara üreticilerinin kendi alametleri ile düzenledikleri satış tezgahları ile reklam yapmaktadırlar.
g) Plastik sigara poşetleri dağıtılmaktadır. Bu poşetler de yasak kapsamındadır.

Bu sayılan şekillerde yasayı çiğnenmesi hususunda sigara üreticilerinin bayileri yanıltıcı şekilde bilgilendirmekte oldukları görülmüştür. Bu bir nevi yasayı çiğnemeyi teşvik etmektir. Yapılan incelemede sigara üreticilerinin taşeronları vasıtasıyla bütün bu reklam harcamalarını karşılayıp, ayrıca bayilere aylık olarak bedelsiz, sigara kartonları vermekte oldukları anlaşılmıştır.
Satış yerlerindeki bu gibi yasa ihlallerini oluşturan her türlü iç dış reklam panoları, vitrinlerdeki şerit, bant vs. reklam çıkartmaları, belediye zabıtasınca kaldırılacaktır. Direnme olduğu takdirde kolluk kuvvetlerinden destek istenecektir. Ayrıca yasal para cezalarının tahsil edilmesi için; ilgili satış yerinin sorumlusu hakkında cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunulacaktır.

2- Gazete ve dergilerde, çeşitli yayınlarda şu ana kategoride reklam yapılmaktadır :

a) Doğrudan sigaranın tanıtımı. (daha çok büyük marketlerin alışveriş dergilerinde)
b) Sigara fiyatlarının duyurulması şeklinde gazetelere verilen ilanlar.
c) Sigara markası ile anılan bir kültür ya da spor aktivitesinin tanıtımı şeklinde.(Camel Trophy, Marlboro Adventure, Parliament Cinema Club)
d) Sigara markası ile anılan bir ticari mal veya hizmetin tanıtımı şeklinde. ( Marlboro Classic, Marlboro Travel, Camel Trophy Watchs, Camel Trophy Bags, Camel Trophy Boots )
e) Puro tanıtım reklamları ve reklam denilecek şekilde yapılan haberler.

Gazete ve dergiler vasıtası ile yapılan bu tür ihlallerin basın savcılığı aracılığı ile takip edilmesi husunun Valilik Makamınca Cumhuriyet savcılığına bildirilmesine karar verilmiştir.

3- Televizyon kanalları ile yapılan ihlaller:

a) “Camel Trophy” adı verilen “CAMEL” marka sigarayı tanıtmak için üretici firmanın sponso ettiği macera yarışmasının reklam spotunun yayınlanması.
b) Sigara firmalarının desteklediği ve sigara markasını kullanıldığı yarışma ve aktiviteler başta haberler olmak üzere çeşitli programlarda yayınlanmaktadır. Sigara üreticileri tarafından, bu programların yayınlanması için televizyon kanallarına çeşitli adlar altında doğrudan veya program yapımcılarına ödemeler yapılmaktadır. Bu ödemelerde de aracı olarak çeşitli ajanslar kullanılmaktadır.
c) “Parliament Sinema Kulübü” adı verilen “Parliament” marka sigarayı tanıtmak için üretici firmanın sponso ettiği faaliyet de yasanın aynı kapsamına girmesine rağmen söz konusu reklam spotu bir yılı aşkın süredir yayınlanmaktadır.
d) Mallboro marka sigaralarının sponso ettiği otomobil yarışlarının televizyonlardan gösterilmesi şeklinde.

Radyo ve televizyonlar vasıtası ile yapılan bu tür ihlallerin RTÜK tarafından takip edilmesi husunun Valilik Makamınca ilgili kurula bildirilmesine karar verilmiştir.